Vệ sinh chuồng trại nuôi gà là một trong những yếu tố quan trọng nhất để đảm bảo sức khỏe đàn gà, tăng năng suất chăn nuôi và giảm thiểu rủi ro dịch bệnh. Một chuồng trại sạch sẽ không chỉ giúp gà phát triển tốt, mà còn góp phần bảo vệ môi trường và sức khỏe con người. Bài viết này sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết về vệ sinh chuồng trại nuôi gà, bao gồm các bước thực hiện, công cụ cần thiết, tần suất vệ sinh, và những lưu ý quan trọng để tối ưu hóa hiệu quả chăn nuôi.
Tầm quan trọng của vệ sinh chuồng trại nuôi gà
Vệ sinh chuồng trại đóng vai trò then chốt trong chăn nuôi gà vì những lý do sau:
- Ngăn ngừa dịch bệnh: Chuồng trại bẩn là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn, virus, và ký sinh trùng phát triển, như bệnh cúm gia cầm, Newcastle, hoặc cầu trùng. Vệ sinh thường xuyên giúp giảm nguy cơ lây lan dịch bệnh.
- Tăng năng suất: Gà được nuôi trong môi trường sạch sẽ sẽ khỏe mạnh, ít căng thẳng, từ đó tăng tỷ lệ đẻ trứng (đối với gà tầng) hoặc tăng trọng nhanh (đối với gà thịt).
- Bảo vệ môi trường: Chuồng trại bẩn gây ô nhiễm không khí, nguồn nước và đất, ảnh hưởng đến cộng đồng xung quanh. Vệ sinh đúng cách giúp giảm mùi hôi và xử lý chất thải hiệu quả.
- Đáp ứng tiêu chuẩn chăn nuôi: Các trang trại đạt chuẩn VietGAP hoặc xuất khẩu cần đảm bảo vệ sinh chuồng trại để đáp ứng yêu cầu an toàn sinh học.
Công việc vệ sinh chuồng gà hàng ngày
Công việc vệ sinh chuồng gà hàng ngày không khó, nhưng lại rất nhiều. Một trang trại gà gia đình nhỏ thì ổn, nhưng trong một trang trại gà lớn với hàng ngàn con gà trở lên, mỗi bước vệ sinh phải được thực hiện bởi nhiều người, chứ không chỉ một hoặc hai người.
Đón ánh nắng buổi sáng
Mỗi buổi sáng, nên mở toang các cửa sổ lớn và nhỏ xung quanh chuồng gà để ánh sáng mặt trời buổi sáng có thể chiếu vào chuồng, giúp làm ấm không khí trong chuồng và tiêu diệt các loại vi trùng, ký sinh trùng ẩn náu ở các góc chuồng dưới lông gà (trừ khi trời đang mưa hoặc sắp mưa vào sáng hôm đó).
Ban đêm, các cửa này đều đóng kín để ngăn gió lạnh từ bên ngoài tràn vào, khiến gà bị lạnh, không ngủ được và gây ra bệnh viêm phổi.
Làm sạch máng ăn và máng uống
Nguồn tin từ Alo789 cho biết: Máng ăn và máng uống nên được vệ sinh và phơi nắng mỗi sáng vì chúng quá bẩn không thể sử dụng được. Nên thay máng ăn mới, sạch sẽ và khử trùng để gà có thể ăn uống. Máng ăn bẩn nên được vệ sinh và phơi nắng để sử dụng vào ngày hôm sau.
Thay thế thùng đựng phân
Chuồng nuôi gà con, gà thịt và thậm chí cả gà mái đẻ đều được trang bị khay đựng phân. Sau một ngày, mỗi khay sẽ đầy phân bẩn; do đó, cần phải được lấy ra, cọ rửa và làm sạch trước khi thay khay mới. Để đảm bảo vệ sinh hơn, mỗi chuồng nên được trang bị hai khay đựng phân: khay đã sử dụng hôm qua, đã được cọ rửa và phơi nắng để khử trùng, sẽ được sử dụng hôm nay. Khay bẩn hôm nay sẽ được làm sạch và sử dụng vào ngày mai.
Dọn sạch thức ăn bị đổ
Gà có thói quen ăn uống rất kém. Khi ăn, chúng thường dùng mỏ cào vào thành máng để tìm thức ăn ưa thích trước, khiến thức ăn văng tung tóe khắp nơi. Ít gà nào chịu khó thu gom hết hạt giống, nên cần vệ sinh thường xuyên. Nếu cứ để chúng nằm rải rác như vậy, kiến và gián sẽ nhanh chóng đánh hơi thấy và tìm đến… điều này càng gây hại cho sức khỏe của gà.
Dọn dẹp nhà kho
Các lối đi trong chuồng gà và hành lang xung quanh phải luôn được giữ sạch sẽ. Đây là cách duy nhất để ngăn ngừa mầm bệnh từ bên ngoài xâm nhập vào khu vực chăn nuôi.
Nhiệm vụ hàng tuần và hàng tháng
Có nhiều thứ không cần phải dọn chuồng gà hàng ngày mà chỉ cần dọn một lần một tuần hoặc một tháng, chẳng hạn như:
Khử trùng dụng cụ trong nhà kho
Các dụng cụ sử dụng trong chuồng gia cầm, chẳng hạn như cuốc, xẻng, xe cút kít, xô, giỏ, chổi, v.v., cần được khử trùng sau mỗi lần sử dụng vì lý do vệ sinh. Tuy nhiên, chúng thường được rửa sạch để loại bỏ bụi bẩn và cát, sau đó lấy ra để tái sử dụng khi cần thiết. Trên thực tế, nên khử trùng các dụng cụ này định kỳ bằng các chất khử trùng như Cresyl hoặc dung dịch formalin, hoặc đơn giản là dội nước sôi lên sau khi rửa sạch và phơi nắng.
Khử mùi
Nếu chuồng gà được xây dựng đúng cách, luôn thông gió tốt và giữ sạch sẽ thì mùi hôi sẽ không quá nồng hoặc khó chịu.
Mùi này không chỉ gây khó chịu cho con người mà còn có hại cho sức khỏe của gà, vì chúng rất nhạy cảm với mùi này và dễ mắc các bệnh về đường hô hấp. Để khử mùi này, hãy sử dụng dung dịch formalin pha loãng 2 cm³ (2 cc) với 1 lít nước.
Ngăn chặn mầm bệnh xâm nhập bằng vôi sống
Một cách để giữ chuồng sạch sẽ và ngăn ngừa mầm bệnh xâm nhập là đặt một bát vôi bột ở lối vào chuồng. Bất kỳ ai vào chuồng đều phải bước lên đó (kể cả giày) để khử trùng. Bát này thực chất là một ngăn hình chữ nhật lớn hơn máng ăn của lợn, có thành thấp, cao khoảng 10 cm, chứa đầy vôi bột. Vì vôi thường dính vào giày dép, nên đôi khi nó sẽ hết vào buổi sáng và đầu giờ chiều; do đó, cần phải đổ đầy lại hàng ngày. Sau một tuần, cần bỏ hết vôi đã sử dụng (thường bị vón cục) và thay bằng vôi mới.
Những người tham gia đá gà Alo789 chia sẻ: Để ngăn ngừa mầm bệnh xâm nhập vào chuồng gà, chỉ những người thực sự chịu trách nhiệm vệ sinh, cho ăn, v.v. mới được phép vào; những người khác bị nghiêm cấm. Trước khi vào chuồng gà, khách cũng phải nhúng giày vào xô vôi để khử trùng, giống như nhân viên trang trại.
Nhiệm vụ vệ sinh hàng quý
Tùy thuộc vào công việc vệ sinh chuồng gà, chúng ta cần vệ sinh kỹ lưỡng bên trong và bên ngoài khu vực chuồng gà từ ba đến sáu tháng một lần:
Khử trùng chuồng trại
Chuồng gà phải được khử trùng đến từng ngóc ngách nhỏ nhất bằng cách đào, quét và khử trùng để loại bỏ ký sinh trùng và mạt hút máu, nguyên nhân gây tử vong cho gà. Tường xung quanh chuồng gà cũng phải được quét vôi để khử trùng và tiêu diệt mầm bệnh. Trấu hoặc rơm dùng lót chuồng gà sau một thời gian sẽ bốc mùi hôi do phân gà để lâu. Cũng nên cào sạch và thay thế bằng một lớp trấu mới để đảm bảo vệ sinh.
Vệ sinh và thông tắc đường ống cống
Xung quanh khu vực chuồng trại, cứ ba đến sáu tháng chúng tôi phải cắt cỏ, nhổ sạch cỏ dại, vun cỏ thành đống và đốt để tránh ruồi, muỗi, chuột. Ngoài ra, chúng tôi cũng phải vệ sinh mương rãnh để nước rửa chuồng và nước mưa thoát ra ngoài, không bị ứ đọng và bẩn.
Khử trùng sân trong đầy nắng
Sân phơi nắng cạnh chuồng gà, nơi gà được thả ra tắm nắng hàng ngày, cũng được khử trùng ba tháng một lần bằng đồng sunfat và sắt sunfat (dung dịch 1%), giúp khử trùng và giúp cỏ mọc xanh tốt, gà có nhiều thức ăn xanh để sống khỏe mạnh.
Vệ sinh chuồng trại nuôi gà là một công việc không thể thiếu để đảm bảo sức khỏe đàn gà, nâng cao năng suất chăn nuôi, và bảo vệ môi trường. Bằng cách thực hiện các bước vệ sinh bài bản, sử dụng công cụ và hóa chất phù hợp, cũng như duy trì tần suất vệ sinh hợp lý, người chăn nuôi có thể giảm thiểu rủi ro dịch bệnh và tối ưu hóa hiệu quả kinh tế. Tại Việt Nam, việc áp dụng các tiêu chuẩn như VietGAP và đầu tư vào vệ sinh chuồng trại sẽ giúp ngành chăn nuôi gà phát triển bền vững. Hãy xem vệ sinh chuồng trại như một khoản đầu tư dài hạn cho sức khỏe đàn gà và thành công của trang trại!
